پنل «اتحاد استراتژیک بانک‌ها» در اولین روز از هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با حضور ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیرعامل بانک مسکن،  محمد بیگدلی مدیرعامل بانک ملت، جلال رسول‌اف مدیرعامل بانک آینده، علی دیواندری رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، ناصر حکیمی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی و با مدیریت جلسه حامد قنادپور مدیرعامل شرکت ارتباط فردا برگزار شد.

قنادپور در ابتدای این پنل با اشاره به اینکه عرصه رقابت، عرصه پیچیده‌ای است، گفت: «در همین حوزه نیز زمان‌هایی وجود دارد که بانک‌ها، شرکت‌ها و در کل مجموعه‌ها به شکلی با یکدیگر تعامل نیز دارند. درواقع رقبا با یکدیگر در مواردی در تعامل نیز هستند.»

جلال رسول‌‌اف در پاسخ به این سوال که مفهوم واژه اتحاد استراتژیک چیست، توضیح داد: «اتحاد استراتژیک سال‌هاست در صنعت‌های مختلفی مطرح شده است و از سال ۱۹۷۰ این موضوع شروع شد. ازلحاظ تعریفی می‌توانیم بگوییم زمانی که دو شرکت یا بیشتر در یک موضوعی با یکدیگر در تعامل هستند و در آن مسئولیت و تفکر مشترک داشته باشند، نقطه‌ای برای اتحاد استراتژیک شکل می‌گیرد. هدف از اتحاد استراتژیک نیز استفاده از توانایی‌ها و قابلیت‌های طرفین برای همه اعضا است. اتحاد استراتژیک درواقع راه‌حلی است تا عدم تعیین تکلیف محیط رفع شده و نظم برقرار شود..»
او ادامه داد: «عملا نیز مجموعه‌ اعضای اتحاد با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه‌های خود، سعی می‌کنند ریسک را توزیع دهند؛ بنابراین یکی از مزایای اتحاد استراتژیک توزیع ریسک بین اعضا است. چابکی بیشتر در ارائه خدمات و گسترش دسترسی نیز از دیگر مزایای آن است.»

رسول‌اف با تاکید بر اینکه در حال حاضر عمده مشتریان بانک‌ها بدون توجه به محصول و کیفیت، قیمت کمتر را طلب می‌کنند، اظهار داشت: «باید در خلال اتحاد استراتژیک در پی گسترش دسترسی، کاهش هزینه‌ها و همچنین سرعت بیشتر در ارائه خدمات باشیم. کارا کردن محصولات، تثبیت جایگاه بنگاه‌ها در بازار و صرفه‌جویی در این رابطه ازجمله مواردی است که باید مدنظر باشد.»
مدیرعامل بانک آینده همچنین خبر از شکل‌گیری اتحاد استراتژیک بین بانک‌های ملی، ملت و آینده در حوزه تجاری‌سازی پلتفرم‌های بانکداری الکترونیک داد.

قنادپور در ادامه از بیگدلی به‌عنوان مدیرعامل یکی از بانک‌های پیشرو کشور، این سوال را پرسید که در کجا اتحاد استراتژیک بانکی در حوزه فناوری اطلاعات معنا دارد؟  بیگدلی در پاسخ به این سوال گفت: «بحث اتحاد استراتژیک در بانک‌های کشور تا به امروز شکل نگرفته است ولی امروزه بیش از هر زمان دیگری بانک‌ها به آن نیاز دارند چراکه اگر این اتحاد ایجاد نشود باعث افزایش هزینه و بهای تمام شده خدمات می‌شود.»
او درباره اتحاد استراتژیک در بانکداری الکترونیکی گفت: در بانکداری الکترونیکی، مزیتی که وجود دارد این است که امکان بهره‌برداری از قابلیت‌ها و سخت‌افزارهای بانک‌ها و کاهش هزینه‌های زیرساختی آن‌ها فراهم است، به طوری که بانک‌ها می‌توانند از زیرساخت‌های یکدیگر استفاده کرده و محصولات پایه‌ای را که نیاز خدمات الکترونیکی است، با اتحادی که انجام می‌دهند به اشتراک گذاشته، هزینه را کم و محصولات نهایی را با هم استفاده کنند.»

مدیرعامل بانک ملت به همکاری این بانک با بانک مهر اقتصاد اشاره کرد و در این باره گفت: «ما دو کار انجام دادیم، نخست اینکه ما امکانات خزانه‌داری ازجمله نقل‌وانتقال مالی و تامین وجه نقد را در اختیار داریم که بانک مهر اقتصاد با ما توافق کرده و با هزینه‌ای اندک ما این کار را برایش انجام می‌دهیم و از سوی دیگر این بانک از سوئیچ بانک ملت استفاده کرده و بدون ایجاد کانال‌های مجزا، برای مشتریان خود اقدام به ارائه خدمات می‌کنند که بهای تمام شده هر دو بانک کاهش پیدا کرده است.»

بیگدلی همچنین به اتحاد بانک ملت با سه بانک دیگر نیز اشاره کرد و در این باره گفت: «در حال انعقاد تفاهم‌نامه با سه بانک دیگر هستیم و تفاهم‌نامه‌ آن‌ها امروز امضا می‌شود که یکی از آن‌ها با بانک آینده است.»

در ادامه ابوالقاسم رحیمی انارکی مدیرعامل بانک مسکن در پاسخ به این سوال که چه ضرورتی را برای اتحاد استراتژیک بانک‌ها در حوزه فناوری می‌بیند، گفت: «با توجه به وضعیتی که در شبکه بانکی کشور حاکم است و بانک‌ها در حوزه‌های مختلف هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند و در مقابل نیز نمی‌توانند درآمد مناسبی داشته باشند، دیگر موضوع اتحاد استراتژیک، یک انتخاب نیست و برای بانک‌ها به یک ضرورت تبدیل شده است.»

او با بیان اینکه اتحاد استراتژیک برای بانک‌های تخصصی و تجاری ضرورت دارد، افزود: «موارد مشترکی را داریم که می‌توانیم برای آن‌ها حتی با بانک‌های تجاری اتحاد استراتژیک را داشته باشیم، ما هم بانک هستیم و فقط در برخی از بخش‌ها اشتراک منافع کمتری داشته باشیم اما این ضرورتی است که وجود دارد.
انارکی ادامه داد: «البته به نظر بنده در حال حاضر این موضوع به‌صورت گسترده انجام نمی‌شود چراکه باید در این باره فرهنگ‌سازی صورت گیرد و باید یک تفاهم و فرهنگ مشترکی در این زمینه در بانک‌ها شکل بگیرد. بانک‌ها در سال‌های قبل رقابتی باهم داشتند که توانشان را تقلیل داده است ولی برای اجرایی شدن این سیاست بانک‌ها باید به فرهنگ جمعی برسند.»

در ادامه این پنل قنادپور از دیواندری درباره میزان آمادکی شبکه بانکی برای تحقق اتحاد استراتژیک پرسید. رئیس پژوهشکده پولی و بانکی در پاسخ به این سوال گفت: «نظام بانکی ما بیش از هر زمان دیگری نیاز به اتحاد استراتژیک دارد. اکنون زمانی است که ما تحت تاثیر فشارهای مالی ساختاری قرار داریم و با توجه به فشار هزینه‌ها در ترازنامه‌های بانکی، بیش از هر زمانی احتیاج داریم که از هزینه‌های بیجا جلوگیری کرده و فشار را به سپرده‌گذاران منتقل نکنیم.»

دیواندری ادامه داد: «در حال حاضر مدیریت هزینه برای نظام بانکی جدی شده است و به همین دلیل نیاز به اتحاد استراتژیک وجود دارد و باید از رقابت‌های مخرب جلوگیری کنیم چراکه باعث خسران نظام بانکی می‌شود و هیچ برنده‌ای در این بین وجود نخواهد داشت.»

به گفته رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، تجربه‌های نظام بانکی در اتحاد استراتژیک مثبت نبوده اما این در حالی است که این موضوع در نظام بیمه کشور انجام شده است. او در این باره گفت: «کاری که در صنعت بیمه به‌راحتی انجام می‌شود در صنعت بانکداری مانند بردن آب در سربالایی است و بسیار سخت است. این اشکالات جدی است که در نظام بانکی داریم.»

رئیس پژوهشکده پولی و بانکی همچنین تاکید کرد که باید یک اتحاد استراتژیک بین کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌ها ایجاد و یک نهاد صنفی مشترک تشکیل شود که از قدرت بالایی برخوردار باشد. در کشورهای دیگر کانون بانک‌ها خیلی قدرت دارند که می‌تواند کمک‌کننده و گامی به جلو باشد. از همین رو توصیه می‌شود کانونی در قالب اتحادیه یا صنفی بین بانک‌ها شکل گیرد.

ناصر حکیمی نیز در پاسخ به این سوال که رگولاتور در حوزه بانکداری الکترونیک در این زمینه چگونه فکر می‌کند، گفت: «صحبت از اتحاد استراتژیک اکنون زود است چراکه ما حتی اتحاد حرفه‌ای نیز نداریم. اوضاع ما در این زمینه خراب است و اگر فکری در این باره نکنیم، سرانجام خوبی نخواهد داشت.»
او ادامه داد: «ما می‌خواهیم بانک‌ها در ابتدا بتوانند برای منافع مشترک، تصمیم یکسانی بگیرند، درصورتی‌که ما حتی در مورد موضوع کارمزدها هم به یک نظر مشترک نرسیدیم.»

به گفته حکیمی، هیچ اشتراک منافعی بین بانک‌ها وجود ندارد و یکی از دلایل آن نیز متفاوت بودن اهداف بانک‌ها است. درنتیجه تا زمانی که اتخاذ حرفه‌ای وجود نداشته باشد، اتحاد استراتژیک نیز ابطال است.